„Sztuka krytyczna” to określenie, które pojawiło się w latach 1998 / 1999 i miało uchwycić specyfikę sztuki końca lat 90.

Jedną z pierwszych charakterystyk terminu podał Ryszard Kluszczyński w 1999 roku. „Sztuka krytyczna” według niego to „radykalna sztuka” tego okresu, „zwłaszcza [ta], która posiada charakter krytyczny nie tylko wobec standardów artystycznych, ale i wobec norm kulturowych i społecznych”.

Zadania krytyki Kluszczyński przyjmował za Foucaultem, według którego „w krytyce nie idzie o to, by powiedzieć, że sprawy nie tak się mają, jak powinny. W krytyce o to idzie, by obnażyć milczące przesłanki, rozmaitego rodzaju nawykowe, bezkrytycznie przyjmowane, niedostrzegane sposoby myślenia, na których akcentowane przez nas praktyki się wspierają (…), i sprawić, by nie przyjmować za oczywiste tego, co się za oczywiste przyjmuje.”

Jedną z ważniejszych definicji terminu podała Izabela Kowalczyk w 2002 roku: „Sztuka krytyczna” to „sztuka zaangażowana”, „rodzaj sondowania wolności” i „probierz demokracji”.

Przyjmując, podobnie jak Kluszczyński, zadania krytyki za Foucaultem, dołączając do nich polityczność sztuki wg Jacques’a Rancier’a, związaną z emancypacją bez narzucania emancypacji oraz estetykę relacyjną za Nicolasem Bourriaudem, Kowalczyk definiowała ją jako „działania artystyczne podejmujące problem relacji podmiotu ze strukturami i mechanizmami władzy, zerwanie z formalizmem i metafizyką sztuki, korzystanie z nowych mediów (...) oraz osobiste zaangażowanie twórców”. 

„Sztuka ta – dodawała – skupiała się (…) na cielesności i płciowości podmiotu, mechanizmach podporządkowania go władzy, problematyce wykluczenia i dyskryminacji, a także wskazywała na uwikłanie człowieka w systemy symboliczne – w tym – w system religijny”.

W centrum zainteresowań artystów Kowalczyk umieściła relacje między ciałem a władzą, ciałem jako „obszarem konstytuowania się podmiotowości” a ciałem jako „miejscem oddziaływania wpływów władzy”, również jako „obiektem poddanym ciągłej dyscyplinie”.

Termin ten przypuszczalnie nie doczekał się jeszcze opracowania swojej historii i historii zakresu swoich znaczeń. Natomiast kalendarium wydarzeń związanych z nim – w różnych jego zakresach znaczeniowych – opracowane zostało przez Marylę Sitkowską i opublikowane w katalogu wystawy British British Polish Polish w 2016 roku.